OSMANLI ZAMANINDA ILK TIP OKULUNU SULTAN 2'İNCİ MAMHUT AÇMIŞTIR (1827)

Yeniçeriliğin kaldırılışından iki yıl sonra, 1827’de ilk tıp okulu “Tıphâne-i âmire” adı altında açıldı. Bunun hemen arkasından (1828 ya da 1829’da) “Cerrahhane” adı altında bir okul daha açıldı. 1831’de bunların ikisi de ıslah edildi. Cerrahhane’nin ıslah, için Avrupa’dan (Berlin’de ve Petersburg’da ameliyatları ile ün kazanmış) bir profesör olan Sade de Galiere davet edildi.

Fakat asıl Tıbbiye’nin kuruluşu, 1838’de bu iki okulun birleştirilmesiyle başladı. Buna yerli ve Avrupalı hocalar tayin edildi. Burada da, o zamana dek hekim yetiştiren ve 1555’te Kanunî Süleyman tarafından kurulan Süleymaniye Tıp Medresesi’nin yetiştirdiği hekimlerin yer aldığını görürüz.

Bunların biri Cerrahhane nâzırı olan Müneccimbaşı Osman Saip Efendi, öteki 1838’de Tıbbiye’nin kuruluşuna memur edilen eski hekimlerden Abdülhak Molla ve ağabeyi Mustafa Behçet Efendi’dir.

Tıp hocaları arasında adına rastladığımız ve ulemâdan bir zatın oğlu olan Müneccimbaşı Osman Saip Efendi anatomi okutuyordu. 1852’ye kadar telif ve tercüme olarak tıp eserleri yazmıştır. Öteki bir öğretim üyesi Hafız Mehmet Efendi, profesör yardımcısı ve frengi üzerine Batı dillerinden çevrilmiş bir eserin yazarıydı.

Ulemâdan olan bu zatlardan başka tıp hocaları olarak Rum Konstantin Efendi, Abdülhak Molla’nın asistanı Doktor Stefan (Istefanaki), Fransızca okutan Ermeni Doktor Boğos vardı.


1-TDV. İslam Ansiklopedisi, Hekimbaşı Maddesi, c.XVII, s.160.
2-Bahaddin Ögel, Türk Kültürü'nün Gelişme Çağları, istanbul 1988, s.655.
3-Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet Sıhhiye Tasnifi, Nu.1287.

4-“Türkiye’de çağdaşlaşma”, Niyazi Berkes