En baştan söyleyeyim, ilgi duyduğunuz her şeyin karlı bir girişime dönüşeceğinin garantisi yoktur.

Ama derin ilgi duyduğunuz, hakkında ucunda bir havuç olmamasına rağmen araştırmalar yürüttüğünüz, arkadaşlarınız daha eğlenceli şeyler yaparken üzerinde çalıştığınız ve üzerinde çalışırken kendinizi tamamen kaybettiğiniz, zamanın nasıl geçtiğini fark bile etmediğiniz bir ilgi alanınız yoksa, başarılı bir girişim fikri bulmanız imkansızdır.

Biraz kendi içinde çelişen bir önerme olacak ama, eğer girişimci olmak istiyorsanız asla bir girişim fikri bulmak için yola çıkmamalısınız.

Bunun yerine üzerinde çalışmaktan kendinizi alıkoyamadığınız bir ilgi alanınızı -zamanı gelince- bir iş fikrine dönüştürmelisiniz. Çok büyük iş fikirleri ancak böyle ortaya çıkarlar.

Önce size küresel bir başarı örneğini vermek istiyorum.
Mesela, Larry Page’in üniversite hayatı boyunca en büyük ilgi alanı arama algoritmalarıydı. O bir girişimci olmak için “arama motorları” alanına girmedi. Arama algoritmaları ile ilgili derin bilgisi Page’e o dönemki Yahoo gibi oyuncuların yetersizliklerini gösterdi. Sonuçta ortaya Google çıktı.

Peki Türkiye’den bir örneğe ne dersiniz?
Türkiye’nin en başarılı girişimcilerinden, ünlü kafe-restoran zinciri Big Chefs’in kurucusu Sevgili Gamze Cizreli (kendisi ODTÜ’den arkadaşımdır) daha üniversite sıralarındayken yemek yapmaya ve arkadaşlarına ikram etmeye çok meraklıydı.
Kendisi ile yapılan bir röportajdan –doğruluğuna kefil olacağım- kısa bir parça aktarmak istiyorum: “Evet, eski arkadaşlarım da bunu bilir. Ben üniversiteyi Ankara’da, ailemden ayrı okuyordum. Babam başhekim olarak Konya’da görevliydi. Ankara’da üniversite öğrencileri baştan savma yemekler yaparken benim evde verdiğim yemekler ve kurduğum sofralar ODTÜ İşletme’deki sınıf arkadaşlarım arasında konuşulurdu.”

Ne yazık ki çeşitli organizasyonlarda izlediğim girişimci sunumlarının büyük bölümünde, girişimcilerin üzerine fikir ürettikleri alanla ilgili böylesine derin bir ilgiye ve yıllara yayılan ilginin sonucunda biriktirdikleri bilgiye sahip olmadıklarını görüyorum.
Oysa sadece “kendi işini kurmak” için üretilen fikirlere dayalı girişimlerin başarılı olması neredeyse imkansızdır.
Kendim de bir girişimcilik hocası olarak söyleyebilirim ki, üniversitelerde ya da girişim hızlandırma merkezlerinde öğrettiğimiz teknikler asla iyi bir iş fikri bulmanızı sağlamazlar.

Bu tür eğitimler sadece iş fikrinizi başarılı bir şekilde geliştirmenize ve müşteriler tarafından sevilecek bir ürüne dönüştürmenize yardımcı olurlar. Bir de iş fikrinizin risklerini görmenize, tutkunuz ile rasyonel iş yönetimi arasında dengeyi tutturmanıza.

Eğer harika iş fikirleri bulmak istiyorsanız derin bir ilgi alanınız olmalı. Eğer böyle bir ilgi alanınız yoksa, belki de girişimcilik sizin harcınız değildir.
BORA ÖZKENT